Naszą podróż kulinarną po Podlasiu zaczynamy od niewielkiej wsi, pięknie położonej wśród porośniętych lasami wzgórz, pełnych chabrów i maków pól, w której ciszę zakłócają jedynie śpiewy skowronków oraz fragmenty Koranu śpiewane w meczecie przez zamieszkałych tu rodowitych Tatarów. Kruszyniany, bo to o nich mowa, położone są można by rzec na końcu świata, daleko na wschód, kilka kilometrów od granicy z Białorusią, 60 km na wschód od Białegostoku…
Tereny te są niezwykle ciekawe gdyż od wieków zamieszkiwali je ludzie różnych kultur i religii. Obok katolików i wyznawców prawosławia od ponad 300 lat żyją tu Tatarzy, osadzeni na tych ziemiach za czasów króla Jana III Sobieskiego, wyznający muzułmanizm. Kruszyniany to największy w Polsce ośrodek ludności Tatarskiej a o ich obecności na tym ternie już z daleka mówi ich świątynia czyli Meczet. To niewielki, zielony budynek postawiony w XVIII w. Na pierwszy rzut oka przypomina drewnianą cerkiew, jednak półksiężyce wieńczące dwie wieżyczki świadczą o tym, iż jest to miejsce modlitw wyznawców islamu. Meczet udostępniony jest do zwiedzania również wewnątrz.
Kuchnia tatarska
Kuchnia tatarska jest bardzo bogata. Łączy w sobie akcenty tureckie, ukraińskie, rosyjskie, białoruskie, greckie i kaukaskie. A wiąże sie to z koczowniczym trybem życia Tatarów. Naród ten w poszukiwaniu ziem dla swoich rodzin rozpoczął wędrówkę z Chin w V wieku naszej ery. Podczas nieustającej podróży adaptowali tradycje kulinarne wielu regionów na których się osiedlali.
Podstawowymi składnikami kuchni tatarskiej jest mąka, nabiał, mięso baranie i wołowe oraz warzywa i przyprawy.
Tylko w Kruszynianach można spróbować prawdziwego, tatarskiego jadła, przygotowanego przez prawdziwych Tatarów, według tradycyjnych, przekazywanych z pokolenia na pokolenie receptur.
Jeśli zawitacie w te tereny koniecznie zajrzyjcie do „Tatarskiej jurty”, restauracji z kuchnią tatarską prowadzoną przez Panią Dżenettę Bogdanowicz. Można tu skosztować potraw o tak egzotycznie brzmiących nazwach jak: belysz, manty, jeczpoczmaki, trybuszoki, kibiny, czebureki, i pierekaczewnik. Właśnie z tej ostatniej potrawy najbardziej słynie ”Tatarska jurta” . Tylko robiony przez Panią Dżenettę Pierekaczewnik posiada unijny certyfikat „Gwarantowanej Tradycyjnej specjalności”. Oznacza to, że jest przygotowywany zgodnie z tradycjami i pełną zgodnością składnikową.
Pierekaczewnik to wielowarstwowe ciasto nadziewane mięsem, lub białym serem i rodzynkami. Jego specyfiką jest wielowarstwowa struktura będąca wynikiem nałożenia na siebie kilku cienko rozwałkowanych warstw ciasta, na które następnie kładziony jest farsz, wszystko zwijane jest w rulon i układane w naczyniu do pieczenia w formie ślimaka.
Inną potrawą której miałam okazje spróbować był Belysz. To z również ciasto wielowarstwowe, ale przygotowane trochę inaczej, przekładane kilkoma rodzajami farszu: drobno pokrojonym, gotowanym jajkiem, grzybami, ryżem i mięsem.
Maćkowi do gustu przypadły tatarskie kołduny, pierogi z mięsem, różniące się od tradycyjnych mięsnych pierogów tym, że nadziewane są mięsem surowym, które podczas gotowania wydziela pyszny rosołek przyjemnie rozlewający się po podniebieniu po przegryzieniu takiego pierożka.
Na deser były ciasteczka czak czak oraz kawa po tatarsku z dodatkiem aromatycznych przypraw.
O smakowitości potraw tatarskich serwowanych przez panią Dżenettę miało okazje się przekonać wiele VIP-ów z kraju i ze świata. Byli tu m.in. Robert Makłowicz, Adam Małysz, Muniek Staszczyk, Jolanta Kwaśniewska a także Książę Karol.
Ponieważ kuchnia tatarska chociaż pyszna jest raczej ciężka, kaloryczna i głownie mięsna, postanowiłam zaprezentować Wam przepis na coś lżejszego i bezmięsnego a mianowicie na kartoflaniki – pierożki z nadzieniem z ziemniaków, jajek na twardo i zieleniny.
Kartoflaniki *
Składniki:
4 obrane, ugotowane w mundurkach ziemniaki
3 jajka ugotowane na twardo
1 cebula
Po 1 garści drobno pokrojonej natki pietruszki i świeżego koperku
Sól, pieprz do smaku
Łyżka masła klarowanego
Ciasto na pierogi według dowolnego przepisu
Ziemniaki i jajka drobno siekamy. Dodajemy posiekaną natkę pietruszki i koperek. Cebule kroimy w drobną kostkę, podduszamy na maśle (najlepiej klarowanym)i dodajemy do reszty składników. Doprawiamy do smaku pieprzem i solą, można dodać trochę oliwy w celu zwiększenia lepkości farszu.
Ciasto na pierogi rolujemy w wałek, kroimy na mniejsze kawałki z których formujemy kulki. Każdą kulkę spłaszczmy na stolnicy, możemy rozwałkować lub palcami uformować cienkie placuszki. Możemy również tradycyjnie rozwałkować całe ciasto i wykrajać z niego krążki za pomocą szklanki lub kieliszka. Na każdy krążek nakładamy farsz, zlepiamy brzegi pieroga formując falbankę. Gotujemy w osolonej wodzie ok. 10 min.
Gotowe kartoflaniki podajemy polane roztopionym masłem. Świetnie smakują z jogurtem naturalnym.
Tatarska jurta to nie tylko restauracja. To również gospodarstwo agroturystyczne w którym można przenocować i miło spędzić czas w okolicy. Goście Państwa Bogdanowiczów mogą liczyć na warsztaty rękodzieła ludowego, warsztaty kuchni tatarskiej, wycieczki konne bryczką, wycieczki po ternie z przewodnikiem. A w okolicy pięknych szlaków nie brakuje. Jednym z nich jest szlak ekumeniczno – historyczno- przyrodniczy wokół zalewu Oziorany, położonego kilometr od Kruszynian. Stworzony został by podkreślić zróżnicowanie religijne na ziemi podlaskiej i jest historycznym upamiętnieniem zamieszkujących tu niegdyś Tatarów, Żydów, wyznawców Prawosławia i Katolików. To zespół pomników, kapliczek i krzyży charakterystycznych dla danej religii. Najważniejszym punktem szlaku jest góra ekumeniczna na której znajdują sie symbole religijne Podlasia: krzyż katolicki, prawosławny, oraz półksiężyc muzułmański.
A jak dojechać do Kruszynian?
Z Białegostoku najłatwiej będzie kierować się na Krynki jadąc przez Supraśl. Kruszyniany położone są 10 km za Krynkami.
Wyświetl większą mapę
Przydatne linki:
Restauracja i gospodarstwo agroturystyczne Państwa Bogdanowicz:
Trochę historii o Kruszynianach i Polskich tatarach:
http://www.kruszyniany.com.pl/
*Przepis na kartoflaniki pochodzi z bloga Asi na4widelce.blogspot.com, która uczestniczyła w warsztatach kulinarnych z Kuchni Tatarskiej w Supraślu, organizowanych w ramach projektu „ W supraskim garncu”. Ja w tym czasie brałam udział w warsztatach kuchni żydowskiejJ
9 Komentarze
Skomentuj