Po długich oczekiwaniach w końcu przyszła: WIOSNA! A z nią zmiany, zmiany, i jeszcze raz zmiany. Również w kuchni. Wiosna to kiełki, świeże warzywa i zioła: szczypiorek, sałata i rzodkiewka, lżejsze i delikatne zupy, warzywa gotowane na parze… A może by tak pójść o krok dalej i wraz ze zmianą składników na bardziej lekkie, zielone i świeże, zmienić również sposób przygotowania posiłków, np. na ten zgodny z kuchnią Pięciu Przemian? O tym sposobie gotowania ostatnio coraz głośniej. Ale na czym ono tak naprawdę polega?
Chińczycy już wiele tysięcy lat temu odkryli że cały wszechświat podporządkowany jest pięciu, następującym niezmiennie i na okrągło po sobie porom roku. Te pory to wiosna (przemiana drzewa), lato(przemiana ognia), późne lato(przemiana ziemi), jesień (przemiana metalu) i zima (przemiana wody). Z każdą przemianą korelują smaki, zapachy, barwy, emocje itp. Każdy produkt spożywczy przypisany jest do określonego dominującego w nim smaku, a tym samy do określonej przemiany. Metoda gotowania według Pięciu Przemian polega m.in. na dodawaniu do potrawy produktów w kolejności zmieniających się pór roku, dobieraniu produktów pod względem ich natury termicznej. Zimą na sięganiu po dania długo gotowane, rozgrzewające, latem ochładzające. Ważną zasadą jest również stosowanie produktów sezonowych.
Kuchnią Pięciu Przemian zainteresowałam się już jakiś czas temu. Sama idea bardzo mi się podoba ale zawsze brakowało mi wytrwałości i cierpliwości w systematyczności w przestrzeganiu jej zasad a szczególnie kolejności dodawania produktów do potrawy. Okazuje się jednak że wystarczy poznać podstawowe jej zasady polegające na zawarciu w każdej potrawie wszystkich pięciu smaków aby potrawa miała na nas dobry wpływ i była zrównoważona. Jeśli zaś trudno nam zapamiętać jakie produkty należą do jakiej przemiany, wystarczy sięgnąć po jedną z wielu już obecnych na rynku wydawniczym książek, np. nowej książki Anny Czelej „Wiosna w kuchni Pięciu Przemian”
Książka składa się z 6 rozdziałów, każdy poświęcony określonej grupie potraw, każdy pełny ciekawych propozycji, w 100% wegetariańskich:
Wiosenne zupy
Wiosenne surówki i sałatki
Dania ciepłe na wiosnę
Wiosenne warzywa gotowane, duszone i pieczone
Wiosenne przekąski i dodatki
Wiosenne desery
Opatrzona jest ciekawym wstępem który w bardzo jasny i zrozumiały sposób wyjaśnia w skrócie zasady kuchni Pięciu Przemian. Do wstępu dołączona jest tabela aspektów smakowych produktów wiosennych oraz spis najważniejszych skrótów. Przepisy przedstawione są w sposób czytelny i przejrzysty. Stanowią niezwykle ciekawe źródło inspiracji. Zastrzeżenia można mieć jedynie do fotografii które ilustrują każdy przepis. No cóż, w czasach doskonałej jakości fotografii kulinarnej z którą stykamy się na blogach kulinarnych czytelnik książek kucharskich stał się pod tym względem wymagający.
A czym jest wiosna według teorii Pięciu Przemian? Najlepiej ilustruje to fragment książki: „Według chińczyków pierwsza faza wiosny ma cechy gromu który budzi życie na Ziemi. Grom przedstawia niepohamowaną i nieokiełznaną męską siłę Jang, ekspansywny ruch w gorę kiełkującego ziarna pszenicy. To siła zielonego drzewa zakorzenionego mocno w ziemi. Taką energie w ciele człowieka ma wątroba, która odpowiada za prace twórczą, intuicje, spontaniczność, popycha nas do przodu”
Dla mnie wiosna to przede wszystkim delikatna, świeża zieleń czyli młode zioła zarówno te wyhodowane we własnym ogródku czy na balkonie ale również dziko rosnące rośliny pełne dobrodziejstw takie jak młoda pokrzywa. Dlatego spośród przepisów na wiosenne zupy najbardziej spodobała mi się zupa z czerwoną soczewicą, świeżymi ziołami i pokrzywą właśnie, bardzo lekka i bardzo aromatyczna. A oto przepis prosto z książki „Wiosna w kuchni 5przemian” Anny Czelej
Składniki:
O: 2 litry wrzątku, 1 liść laurowy, 2 listki świeżej szałwii, 1 gałązka świeżego tymianku, 1 garstka świeżego majeranku
Z: 1 łyżeczka masła, 1 łyżeczka słodkiej papryki, 1 surowa czerwona papryka, 2 łyżki sparzonej i drobno pokrojonej pokrzywy, ½ czerwonej soczewicy, 3 ziemniaki, jedna marchew.
M: 1 ząbek czosnku, 1 cebula, 1 łyżeczka świeżej Bazyli, 1 gałązka świeżego rozmarynu, kilka liści selera, 2 ziarenka ziela angielskiego, szczypta czarnego pieprzu, kilka listków świeżej mięty.
W: sól
D: kilka listków świeżego estragonu, kilka suszonych pomidorów, 1 łyżka posiekanej natki pietruszki
Wodę zagotować. Dodać wszystkie składniki w podanej kolejności. Ugotować zupę.
Skróty: O, Z, M, W, D określają kolejno nazwy przemian: ogień, ziemia, metal, woda, drzew
„Wiosna w kuchni Pięciu Przemian”
Anna Czelej
Wydawnictwo Illuminatio